Gluten obecny w diecie może wywołać nieprzyjemne objawy związane z alergią, nadwrażliwością lub celiakią. Jakie są najczęściej występujące objawy nietolerancji glutenu, jak zdiagnozować tę przypadłość i czym kierować się podczas wprowadzania diety bezglutenowej?
Czym jest gluten?
Gluten jest białkiem, które występuje w nasionach jęczmienia, żyta oraz pszenicy. W jego składzie można znaleźć gluteninę i gliadynę. Dzięki nim ciasto podczas wypieku staje się sprężyste i pulchne. Choć właściwości glutenu wpływają widocznie na konsystencję i walory smakowe wypieków, wiele osób musi przejść na bezglutenową dietę – ze względu na alergię, nadwrażliwość lub nietolerancję. Nietolerancja glutenu jest określana mianem celiakii. Jest to choroba autoimmunologiczna, która polega na toksycznym działaniu glutenu, które prowadzi do zaniku kosmków jelita cienkiego. Te z kolei odpowiadają za wchłanianie substancji pokarmowych, a gdy ich nie ma – jest ono upośledzone i wiąże się z wieloma, przykrymi objawami.
Objawy nietolerancji glutenu
Objawy nietolerancji glutenu należy rozróżnić od symptomów charakterystycznych od alergii na to białko. Są to bowiem dwa odrębne schorzenia, które wymagają innego postępowania terapeutycznego. Celiakia charakteryzuje się przede wszystkim często występującymi bólami brzucha, nieustannym uczuciem zmęczenia. Czasem mogą pojawiać się także biegunki. Objawy nietolerancji zazwyczaj mają umiarkowane, a symptomy alergii intensywne i utrzymujące się krótkotrwale po posiłku – z reguły należy do nich charakterystyczna dla różnych uczuleń wysypka.
Diagnostyka nietolerancji glutenu
W celu wykonania diagnostyki nietolerancji glutenu należy udać się do gastroenterologa. Badania, które są zazwyczaj wykonywane, rozpoczynają się od pobrania krwi. Określany jest poziom przeciwciał endomysium mięśni gładkich, transglutaminazy tkankowej i gliadyny w klasie IgA i IgG. W niektórych przypadkach lekarze zlecają wykonanie biopsji jelita cienkiego lub gastroskopii w celu ostatecznego potwierdzenia, lub wykluczenia diagnozy.
Leczenie, czyli bezglutenowa dieta
Podstawą leczenia nietolerancji glutenu jest wprowadzenie odpowiedniej diety. Lista produktów, których należy unikać, jest dość długa. Co się na niej znajduje? Wszelkie przetwory z jęczmienia, żyta, pszenicy i niecertyfikowanego owsa. Należy do nich zaliczyć chleb, wypieki, makarony i kasze. Można zamienić je na przykład na kaszę gryczaną lub płatki gryczane. Również tradycyjne słodycze nie mogą znaleźć się w diecie osoby chorującej na celiakię. Na szczęście w dzisiejszych czasach można znaleźć w sklepach wiele produktów niezawierających glutenu.
Diagnostyka nietolerancji glutenu nie należy do najprostszych. Jednak po wykryciu choroby można wdrożyć dietę, która znacznie poprawi samopoczucie danej osoby i korzystnie wpłynie na jej zdrowie.