Urazy łokcia, poprzez umiejscowienie nerwu łokciowego są bolesne nawet wtedy, gdy doszło tylko do stłuczenia stawu. Kontuzję taką zawsze warto skonsultować z lekarzem, a następnie – z fizjoterapeutą.

Ważną rolę w procesie leczenia ma odciążenie stawu łokciowego, a także dobór prawidłowej pozycji do snu. W artykule tym znajdziesz wyjaśnienie, dlaczego to takie ważne. Dowiesz się także, czy zdrowy sen może mieć wpływ na szybkość gojenia się urazu łokcia. Na końcu będzie także kilka praktycznych wskazówek, ważnych w regeneracji łokcia po urazie. Zadbaj o miejsce kontuzji, aby sprawnie wrócić do formy!

Uraz łokcia – po czym poznać, że doszło do kontuzji?

Kontuzje łokcia mogą zdarzyć się na skutek upadku na rękę, uderzenia zgiętą ręką np. o kant stołu, a także w sporcie (zwłaszcza w dyscyplinach takich jak tenis lub siatkówka).

Gdy dojdzie do urazu łokcia, objawy mogą obejmować:

• ból w okolicy stawu łokciowego;
• silny, miejscowy ból w zagłębieniu z tyłu łokcia (jest to rowek nerwu łokciowego – dlatego każde uderzenie w tę okolicę wiąże się z charakterystycznym, silnym bólem);
• obrzęk;
• krwiak – zasinienie może pojawić się jednak dopiero po kilku godzinach;
• ograniczenie ruchomości łokcia (najczęściej jest to niepełny ruch zgięcia lub całkowite zablokowanie umiejętności zgięcia ręki w łokciu);
• osłabienie siły całej ręki (np. brak możliwości odkręcenia kurka od kranu lub podniesienia czajnika z wodą);
• zniekształcenie łokcia – jest to sygnał do pilnej konsultacji lekarskiej, gdyż może to wskazywać na złamanie z przemieszczeniem lub na zwichnięcie stawu.

Przy złamaniach dodatkowo mogą pojawić się objawy ogólne: przyspieszone tętno, bladość skóry, osłabienie.

Uraz łokcia po uderzeniu – jak wygląda leczenie?

Samo lekkie uderzenie w łokieć zazwyczaj skutkuje urazem kwalifikowanym jako stłuczenie.

Chociaż uderzenie się łokciem w kant szafki lub w inną krawędź bywa bolesne, goi się zazwyczaj bez konieczności unieruchomienia gipsem. Jednak sposób leczenia urazu łokcia po uderzeniu zawsze należy skonsultować z lekarzem, który wykona USG i sprawdzi, czy nie doszło do uszkodzenia mięśni lub innych elementów stawu.

Po stłuczeniu łokcia potrzebna może okazać się orteza (zazwyczaj miękka, rzadziej półsztywna), aby dodatkowo zabezpieczyć staw. O konieczności jej zastosowania oraz jej rodzaju decyduje ortopeda na podstawie stopnia naruszenia tkanek.

Przy silnych uderzeniach w łokieć, mających miejsce np. na skutek stłuczki komunikacyjnej, nagłego hamowania autobusu lub przy urazach łokcia po upadku może jednak dojść do złamania kości. A staw łokciowy jest miejscem styku 3 kości długich: ramiennej, łokciowej (biegnącej od łokcia do nadgarstka od strony małego palca) oraz kości promieniowej (równoległej do kości łokciowej, umiejscowionej od strony kciuka). Gdy jedna z tych kości jest pęknięta lub złamana, unieruchomić należy cały jej odcinek i 2 sąsiadujące stawy (w tym staw łokciowy).

W złamaniach z przemieszczeniem bywa konieczne chirurgiczne nastawienie kości. Następnie zakładany jest gips, a w niektórych przypadkach orteza sztywna.

Urazy łokcia, w zależności od ich rodzaju, goją się zazwyczaj 4 – 6 tygodni (przez tak długi okres noszony jest zwykle gips lub orteza). Po zdjęciu unieruchomienia ważna jest dalsza rehabilitacja.

Jak wygląda fizjoterapia po urazie łokcia?

1. Po stłuczeniu stawu łokciowego stosuje się krioterapię, czyli miejscowe chłodzenie bolesnej okolicy.Można zastosować też kinesiotaping, czyli oklejanie okolicy łokcia specjalnymi, kolorowymi taśmami. Mają one za zadanie rozprowadzić krwiak i wspomóc drenaż obrzęku.Następnie stopniowo wprowadza się terapię tkanek miękkich (według decyzji fizjoterapeuty).Gdy tkanki są już na to gotowe, rozpoczyna się ćwiczenia (od delikatnych zgięć i wyprostów w łokciu, przez ćwiczenia z lekkim oporem, aby odbudować stabilizację stawu, aż po elementy czynności codziennych i zawodowych, aby przygotować się do powrotu do pracy).Jeżeli stłuczenie dotyczyło okolicy rowka nerwu łokciowego, na odpowiednim etapie leczenia wykonuje się neuromobilizację nerwu łokciowego metodą Bultera.
2. Po zwichnięciach i złamaniach w obrębie łokcia przez pierwsze tygodnie staw jest unieruchomiony. Jednak już wtedy można stosować np. pole magnetyczne. Jest to zabieg, który działa nawet przez opatrunek gipsowy. Wspomaga on tworzenie nowych komórek kostnych, dlatego jest zalecany zwłaszcza wtedy, gdy zrost miejsca złamania jest opóźniony.Po zdjęciu gipsu stopniowo zaczyna się uruchamiać staw. Fizjoterapeuta, zaczynając od ćwiczeń biernych, przechodzi do kolejnych: czynnych, a następnie – z oporem, aby odzyskać stabilizację stawu.Wprowadza się także metody specjalne fizjoterapii: różne rodzaje terapii manualnej (w tym terapię tkanek miękkich), neuromobilizację nerwu łokciowego i drenaż limfatyczny.Gdy złamanie w okolicy łokcia było leczone operacyjnie, po wygojeniu się rany fizjoterapeuta wykonuje też mobilizację blizny. Może to zapobiec powstaniu bliznowca i zrostom blizny z okolicznymi tkankami.
3. Osobnym zagadnieniem jest ból łokcia bez urazu. Może być on np. spowodowany ruchami powtarzalnymi wykonywanymi w pracy lub w sporcie. Na skutek tego może rozwinąć się dysfunkcja określana jako łokieć tenisisty lub łokieć golfisty. Leczenie w takich przypadkach obejmuje terapię manualną, masaż poprzeczny, ćwiczenia rozciągające i kinesiotaping (czyli plastrowanie bolesnej okolicy). Czasami stosuje się także falę uderzeniową.

Rola snu w procesie leczenia urazu łokcia

Na temat znaczenia snu po urazie łokcia można spojrzeć dwukierunkowo.

Pierwszą ważną kwestią jest wpływ zdrowego snu na proces leczenia kontuzji.

Czy sen może wspierać regenerację uszkodzonych tkanek w okolicy łokcia?

Okazuje się, że tak – sen to sprzymierzeniec w gojeniu się naderwań mięśni i więzadeł oraz złamań kości. Dzieje się tak, gdyż w czasie fazy snu głębokiego następuje intensywniejsze wydzielanie się hormonu wzrostu. Jest to hormon, który sprzyja regeneracji tkanek. To właśnie podczas snu zachodzą mechanizmy, dzięki którym tworzą się nowe komórki mięśniowe w miejscu uszkodzeń. Dlatego, będąc po urazie, warto zadbać o odpowiednią liczbę godzin snu każdej doby.

Jak poprawić swój sen po urazie łokcia, aby regeneracja mogła przebiegać sprawniej?

Przede wszystkim – warto wdrożyć zasady higieny snu:

• unikać niebieskiego światła smartfona i laptopa tuż przed snem
• przewietrzyć sypialnie przed pójściem spać
• chodzić spać i wstawać codziennie o tej samej porze (zwłaszcza w tym czasie, gdy przebywa się na zwolnieniu lekarskim z powodu kontuzji i jest taka możliwość, aby zdrowym snem wesprzeć proces leczenia).

Drugą kwestią dotyczącą snu po urazie łokcia jest dobór prawidłowej pozycji do spania.

Warto wybrać pozycję leżenia na boku przeciwnym do miejsca urazu. Pozycja leżenia na plecach mogłaby wiązać się z nadmiernym uciskiem na łokieć w miejscu rowka nerwu łokciowego.

Bardzo ważny jest dobór prawidłowej poduszki do snu (szczególnie dla osób ze stłuczeniem lub uszkodzeniem nerwu łokciowego). Dlaczego odpowiednia poduszka ważna jest w leczeniu urazu łokcia?

Nerw łokciowy, który przebiega przez staw, swój początek ma między 6 a 7 kręgiem szyjnym. Dobre podparcie odcinka szyjnego specjalnie wyprofilowaną poduszką stworzy więc lepsze warunki do regeneracji nerwu na całym jego przebiegu. Warto ułożyć też przed sobą dodatkową poduszkę, aby móc oprzeć na niej rękę w gipsie lub w ortezie.

Praktyczne wskazówki, które pomogą w szybkiej regeneracji po urazie łokcia

Jak jeszcze, oprócz zasad higieny snu i odpowiedniej pozycji do spania wspomóc leczenie urazów łokcia?

Przede wszystkim – warto stosować się do wszystkich zaleceń podanych indywidualnie przez lekarza lub fizjoterapeutę.

Co najczęściej zalecają fizjoterapeuci?

• Jeżeli masz łokieć unieruchomiony w gipsie lub w ortezie, korzystaj z temblaka.
• Gdy nadgarstek nie jest objęty gipsem – regularnie poruszaj palcami. Zginaj je i prostuj (tak jak przy zamykaniu dłoni w pięść), rozstawiaj szeroko, łącz każdy z palców z kciukiem. W ten sposób można zadbać o krążenie krwi w ręce objętej urazem i zmniejszać ryzyko jej zastojów.
• Jeżeli nie założono Ci unieruchomienia, a lekarz ocenił uraz jako stłuczenie łokcia, możesz stosować zimne okłady. Przydatne są w tym celu żelowe kompresy. Możesz chłodzić miejsce urazu 4 dziennie przez 15 minut. Pamiętaj, żeby kompres przykładać do łokcia zawinięty w ściereczkę lub w specjalną osłonkę dołączoną do zestawu z kompresem. Pozwala to zmniejszyć obrzęk i ból łokcia. Taką kurację możesz stosować do kilku dni. Nie rób jednak zimnych okładów, gdy lekarz stwierdził stłuczenie lub uszkodzenie nerwu łokciowego. Wtedy lepiej nie hamować regeneracji nerwu niską temperaturą.
• Pamiętaj o prawidłowej diecie wspierającej regenerację. Gdy jesteś po naderwaniu mięśnia lub więzadła, potrzebujesz białka. Znajduje się ono w mięsie, rybach, nabiale i jajkach. Gdy doszło do złamania kości, włącz do jadłospisu produkty bogate w wapń i witaminę D. Wapń znajdziesz np. w nabiale (w żółtym serze, mleku, białym serze) i w pomarańczach. Witamina D znajduje się w rybach. Do gojenia tkanek miękkich przyda się też witamina C i kolagen, a więc cytrusy, galaretki i zalecany przez lekarzy rosół kolagenowy.

Jeżeli zdarzył Ci się uraz łokcia, pamiętaj, że konsultacja ortopedyczna to podstawa. Dobrze postawiona diagnoza i prawidłowo prowadzone leczenie są najważniejsze w powrocie do formy sprzed kontuzji. Dbaj o siebie w okresie regeneracji. Wysypiaj się – sleepmed.pl i zdrowo się odżywiaj. Szybkiego powrotu do formy!
______________________________________________________________________________________________________________________________________

Danuta Herczek – mgr fizjoterapii z 8-letnim doświadczeniem w pracy z Pacjentami i z pasją do dzielenia się wiedzą fizjoterapeutyczną. Zainteresowana zwłaszcza tematem zdrowia kręgosłupa i ortopedią. Przez swoje artykuły o tematyce zdrowotnej chce sprawić, aby każdy Czytelnik miał dostęp do najnowszych informacji ze świata fizjoterapii.