Wpływ jazdy konnej na kręgosłup

Jak powszechnie udowodniono, jazda konna ma zbawienny wpływ nie tylko na nasze samopoczucie, ale również wzmacnia stabilizację centralną, poprawiając napięcie mięśni brzucha, grzbietu i pośladków. W konsekwencji poprawia się cała postawa ciała i zmniejszają się dolegliwości bólowe w całym ciele. Jakim sposobem jazda konna tak pozytywnie działa na nasz organizm?

Kręgosłup jeźdźca w trakcie jazdy konnej

Ruch konia można podzielić na stęp, kłus i galop. Niektórzy wyróżniają jeszcze cwał, który jest tak naprawdę szybszym galopem. W trakcie najwolniejszego chodu konia, czyli stępu miednica jeźdźca jest w sposób jednostajny i ciągły stymulowana do symetrycznej i prawidłowej pracy. Wyrabiają się nowe, prawidłowe nawyki ruchowe, które można później zaobserwować po zakończeniu jazdy, w trakcie swobodnego chodu. W skrócie oznacza to, że siedząc na koniu, nasze mięśnie i stawy uczą się, w jaki sposób powinny pracować w trakcie codziennych czynności. Szczególnie ważna jest tutaj symetryczność. Bez symetrycznej pracy nie mamy szans na poprawną technicznie jazdę, dlatego musimy jednakowo pracować prawą i lewą stroną ciała. Taki poprawny dosiad i jednakowa praca miednicy po obu stronach pomaga odpowiednio wzmacniać i rozluźniać mięśnie po obu stronach.  Dalej jednak nie wyjaśniliśmy powiązania kręgosłupa i jazdy konnej. Możesz sobie wyobrazić ile czynności dziennie wykonujesz asymetrycznie, obciążając nieprawidłowo jedną stronę ciała. Na bóle kręgosłupa mają wpływ różne wady postawy i odchylenia w obrębie tułowia. Wszystko to może powodować dolegliwości bólowe nie tylko w obrębie całego kręgosłupa, ale i grzbietu, łopatek i stawów biodrowych. Prawidłowa, regularna praca nad gorsetem mięśniowym, stabilizacją i kształtowanie poprawnej postawy ciała powinna zmniejszyć dolegliwości bólowe, a co więcej powinna ochronić kręgosłup przed przeciążeniami dnia codziennego.

Jak jeździć, aby pracować nad postawą i kręgosłupem?

Technika jazdy zależy przede wszystkim nad umiejętnościami i stażem jazdy jeźdźca. Nie można oczekiwać, że od pierwszej jazdy będziesz doskonale panować nad swoim ciałem i będziesz wiedzieć, jak odpowiednio angażować wszystkie swoje mięśnie. Pierwsze jazdy potraktuj jako oswojenie z koniem i poprawę swojego samopoczucia. Na pewno trening na świeżym powietrzu i postępy w jeździe korzystnie wpłynie na Twoją motywację, samopoczucie i redukcję poziomu stresu, Stopniowo zaczniesz również wzmacniać swoje mięśnie brzucha, grzbietu, pośladków i ud. Po pierwszych jazdach raczej poczujesz duże zakwasy, niż natychmiastowe zmiany w postawie ciała. Spokojnie, tak jest z każdą dyscypliną sportową. Na długoterminowe zmiany musisz trochę poczekać. „Nowa” postawa ciała nie utworzy się od razu, ale na pewno zauważysz widoczne korzyści jazdy po kilku miesiącach regularnych treningów. Pamiętaj, aby od początku przygody z jeździectwem uważać na postawę i napięcie mięśni brzucha w trakcie jazdy. Jeżeli będziesz się „garbić” w trakcie treningu, a Twoje mięśnie brzucha będą rozluźnione i nieaktywne, to może się okazać, że później będziesz odczuwać nadmierne napięcia i dolegliwości bólowe w obrębie grzbietu i kręgosłupa.

Czy jazda konna jest dla każdego?

Mimo, że jednostajny ruch konia w teorii doskonale wpływa na kręgosłup człowieka, dzięki wzmocnieniu i rozluźnieniu mięśni, radzimy zachowanie ostrożności w niektórych przypadkach. Po pierwsze koń to zwierzę. Co prawda jest to bardzo inteligentne i przyjazne człowiekowi zwierzę, ale zawsze może zachować się nieprzewidywalnie bądź po prostu może czegoś się przestraszyć. Czasami oznacza to niekontrolowany upadek jeźdźca. Dlatego zawsze, nie zależnie od problemów z kręgosłupem bądź ich braku zalecamy wyjątkową ostrożność i dopasowanie intensywności treningu do umiejętności jeźdźca. Przy jazdach terenowych można zainwestować w specjalną kamizelkę, ochraniającą kręgosłup. Podstawą powinien być też dobrej jakości kask bądź toczek jeździecki. Jazda konna rekreacyjna ma być przede wszystkim przyjemna i bezpieczna – wtedy ma też zbawienny wpływ na nasze zdrowie. Po drugie są przypadki, kiedy przed rozpoczęciem treningu jeździeckiego dla własnego bezpieczeństwa lepiej skonsultować się z lekarzem. I takim przypadkiem jest wada postawy nazywana skoliozą. Jest to trójpłaszczyznowe skrzywienie kręgosłupa, powiązane z asymetrią barków, łopatek i bioder. Skolioza może mieć różne nasilenie i występować w różnych odcinkach kręgosłupa. Może zdarzyć się skolioza dwułukowa, występująca w kilku miejscach kręgosłupa jednocześnie. Z jednej strony skolioza jest przeciwwskazaniem do jazdy konnej, ze względu na niekorzystny wpływ drgań i obciążeń na kręgosłup. Z drugiej strony, tak jak wspomnieliśmy jazda konna pomaga budować odpowiednią stabilizację mięśniową, a prawidłowy dosiad kształtuje odpowiednią postawę ciała i elongację kręgosłupa. Nie chcemy w związku z tym zabierać jednoznacznego stanowiska. Opinie na ten temat są bardzo zróżnicowane. Skolioza, skoliozie nie jest równa. Ważnym aspektem pracy nad prawidłową postawą jest także motywacja i chęć działania. Dlatego zalecamy, aby każdy przypadek rozpatrywać indywidualnie po konsultacji z lekarzem prowadzącym. W razie wątpliwości można poprosić o opinię zarówno lekarza ortopedę, jak i fizjoterapeutę. Jazda konna u osób (szczególnie u dzieci) ze skoliozą musi być na pewno pod stałą kontrolą. Stale trzeba monitorować zmiany w obrębie skoliozy.

Czy mogę jeździć w trakcie ostrego bólu kręgosłupa?

Ze względu na drgania w trakcie jazdy i ryzyko upadku, radzimy wstrzymanie się od jazdy w trakcie ostrych dolegliwości bólowych kręgosłupa. Tuż po ich ustąpieniu jazda konna z pewnością pomoże odpowiednio wzmocnić gorset mięśniowy, co długoterminowo może usunąć problem. W razie wątpliwości polecamy skonsultowanie się z lekarzem. Warto obserwować też swoje ciała. Jeżeli w trakcie jazdy pojawia się ból, to warto znaleźć jego przyczynę. Być może pomoże terapia manualna i praca poza stadniną i padokiem, a może wystarczy tylko niewielka zmiana techniki jazdy.

Kilka prostych rad – jak prawidłowo jeździć

Chcemy zacząć od najważniejszego – są to tylko rady teoretyczne. Najważniejsza jest odpowiednia współpraca z koniem i trenerem w praktyce. Warto jednak skupić się na kilku prostych elementach i starać się wdrożyć je już o następnego treningu. Po pierwsze wyciągnij czubek głowy wysoko. Dzięki temu się wyprostujesz, zaangażujesz mięśnie brzucha, ustawiając odpowiednio łopatki. Nie spinaj się tylko za bardzo. Kręgosłup nie lubi takiego usztywnienia. Ważny jest też miarowy i swobodny oddech. Po drugie pamiętaj o rozgrzewce i rozciąganiu po treningu. Po trzecie możesz dodatkowo wdrożyć do treningu jeździeckiego ćwiczenia stabilizacyjne, równoważne i koordynacyjne. Poprawa równowagi i czucia głębokiego wpłynie nie tylko na Twoją postawę ciała, ale i na technikę jeździecką.

Powodzenia!