Uraz, wypadek czy pogorszenie stanu zdrowia mogą pojawić się nagle i bez ostrzeżenia – w pracy, na drodze czy w życiu codziennym. W takich przypadkach poszkodowany ma prawo dochodzić odszkodowania, które pełni funkcję kompensacyjną – ma zrekompensować wyrządzoną szkodę, umożliwić przywrócenie stanu poprzedniego lub zapewnić środki na dalsze leczenie i rehabilitację. Aby skutecznie ubiegać się o wypłatę świadczenia, należy znać podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej, właściwe procedury oraz obowiązujące przepisy prawa.
Kiedy przysługuje odszkodowanie?
Odszkodowanie powypadkowe lub z tytułu stałego bądź długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje osobie poszkodowanej w wyniku zdarzenia, które wywołało szkodę – fizyczną lub majątkową. Może to być wypadek przy pracy, kolizja drogowa, choroba zawodowa, a nawet uraz doznany w wyniku działania naruszającego przepisy prawa cywilnego.
Zgodnie z kodeksem cywilnym, podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej może być zarówno zasada winy, jak i zasada ryzyka. W przypadku szkody wyrządzonej przez sprawcę (np. w kolizji drogowej), odpowiedzialność ponosi on lub jego ubezpieczyciel – najczęściej w ramach OC sprawcy wypadku. Natomiast podczas wystąpienia wypadku przy pracy lub choroby zawodowej odpowiedzialność ponoszą podmioty wskazane w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.
Warto pamiętać, że nie każdy uraz automatycznie skutkuje wypłatą świadczenia – musi istnieć wyraźny związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zdarzeniem a uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia. Więcej na temat procedur związanych z uzyskaniem świadczenia można przeczytać w artykule: https://www.rankingubezpieczennazycie.pl/b/jak-uzyskac-odszkodowanie-za-uraz-lub-uszczerbek-na-zdrowiu/200.html, gdzie krok po kroku opisano proces dochodzenia roszczeń odszkodowawczych.
Dodatkowo, osoby, które chcą się zabezpieczyć na przyszłość, mogą rozważyć wykupienie odpowiedniej polisy. Oferowane dziś rozwiązania zapewniają szeroki zakres ochrony – polisa na życie na stronie https://www.rankingubezpieczennazycie.pl/ może być istotnym wsparciem finansowym w przypadku wystąpienia nieszczęśliwego zdarzenia, poważnej choroby lub uszczerbku na zdrowiu.
Gdzie zgłosić szkodę i jak przebiega procedura?
Pierwszym krokiem jest zgłoszenie szkody do odpowiedniego podmiotu – może to być towarzystwo ubezpieczeniowe, ubezpieczeniowy fundusz gwarancyjny (w przypadku braku sprawcy), a w sprawach transgranicznych także polskie biuro ubezpieczycieli komunikacyjnych.
Zgłoszeniu powinny towarzyszyć dowody dokumentujące:
- okoliczności zdarzenia (np. protokół powypadkowy, notatka policyjna),
- uszkodzenia ciała, rozstrój zdrowia lub inne następstwa,
- koszty leczenia oraz inne wydatki wynikłe z powstania szkody.
Często konieczne jest oczekiwanie na zakończenie leczenia, ponieważ dopiero wtedy możliwa jest ocena procentu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Po zgromadzeniu materiału dowodowego ubezpieczyciel dokonuje oceny i wydaje decyzję o przyznaniu lub odmowie wypłaty odszkodowania.
Rodzaje odszkodowań i ich charakterystyka
W polskim systemie prawnym wyróżniamy kilka rodzajów odszkodowań, w zależności od charakteru szkody i jej skutków:
- jednorazowe odszkodowanie – najczęściej wypłacane przez ubezpieczyciela po zakończeniu leczenia, gdy możliwe jest określenie uszczerbku,
- renty – świadczenia okresowe przyznawane np. w wyniku utraty zdolności do pracy,
- zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji,
- świadczenia z tytułu utraconych dochodów lub przywrócenie stanu poprzedniego w majątku poszkodowanego,
- rekompensata za doznaną krzywdę (tzw. zadośćuczynienie).
Wysokość odszkodowania zależy od wielu czynników: skali obrażeń, stopnia trwałości uszczerbku, długości leczenia, wieku poszkodowanego oraz skutków, jakie wywarł wypadek na jego życie osobiste i zawodowe.
Kiedy możliwe jest przyznanie jednorazowego odszkodowania?
Przyznanie jednorazowego odszkodowania ma miejsce najczęściej w sprawach zakończonych leczeniem, gdy można ocenić jego skutki i trwałość urazu. Ustalany jest wtedy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, który stanowi podstawę do wyliczenia świadczenia.
Takie odszkodowanie może być wypłacane z tytułu:
- polisy na życie,
- ubezpieczenia wypadkowego w ZUS,
- OC sprawcy (np. wypadku drogowego),
- ubezpieczeniach obowiązkowych w ramach stosunku pracy.
Odpowiedzialność tylko określonych podmiotów
Nie każda szkoda oznacza automatyczne zobowiązanie do wypłaty świadczenia. Odpowiedzialność odszkodowawcza ciąży na tych podmiotach, które zgodnie z prawem ponoszą odpowiedzialność za działaniu naruszającym normy lub z tytułu zawartych umów ubezpieczeniowych.
W przypadku zdarzeń w pracy obowiązuje szczególny tryb – po prawomocnym wyroku sądu pracy lub uznaniu zdarzenia jako wypadku przy pracy, można złożyć wniosek o odszkodowanie do ZUS. W odniesieniu do wypadków drogowych obowiązek naprawienia szkody ciąży na ubezpieczycielu sprawcy – nawet jeśli sam poszkodowany uległ wypadkowi jako pieszy czy rowerzysta.
Warto mieć na uwadze, że funkcję kompensacyjną odszkodowania należy rozumieć szeroko – nie tylko jako pieniężną rekompensatę, ale też jako narzędzie do normalizacji sytuacji życiowej po szkodzie.
Proces uzyskania odszkodowania – niezależnie od jego źródła – wymaga znajomości prawa, procedur i odpowiedniego udokumentowania szkody. Choć przepisy jasno określają zasady odpowiedzialności i naprawienia szkody, w praktyce nie zawsze jest to proces prosty. Dlatego warto korzystać z dostępnych źródeł informacji i narzędzi, takich jak porównywarki ubezpieczeń, które pomagają dobrać właściwą ochronę oraz zwiększają szansę na szybką i sprawiedliwą wypłatę odszkodowania.
Artykuł sponsorowany