Hipertonia to zaburzenie napięcia mięśniowego. Rozpoznaje się je przede wszystkim u dzieci, jednak w niektórych jednostkach chorobowych może dotyczyć także osób dorosłych. Czym objawia się hipertonia? Jak niwelować jej objawy?
Czym jest hipertonia?
Hipertonia to nadmierne napięcie tkanek, które objawia się zwiększonym oporem kończyn, głowy i tułowia, które widać podczas badania fizjoterapeutycznego i neurologicznego. Hipertonię diagnozuje się wówczas, gdy opór jest wyczuwalny podczas ruchów biernych – gdy pacjent jest rozluźniony, a jego ciałem porusza lekarz. Jest to poważne schorzenie, które może uniemożliwiać pacjentowi komfortowe wykonywanie codziennych czynności. Osoby, u których to zaburzenie występuje w obrębie kończyn dolnych, mają problemy z chodzeniem i są narażone na upadki. Czasem hipertonia staje się przyczyną przykurczów stawowych czy bólu pleców.
Występują dwa podstawowe rodzaje wzmożonego napięcia mięśniowego. Pierwszy z nich to spastyczność. Wiąże się ona z uszkodzeniem układu nerwowego i zwiększonym oporem podczas ruchów wyprostu kończyn. Kolejny typ hipertonii to sztywność – w tym przypadku napięcie mięśniowe jest podwyższone zarówno podczas ruchów prostowania, jak i zginania.
Przyczyny hipertonii
Hipertonię można poznać m.in. po zaburzeniach wzorcu chodu, braku równowagi, upośledzonej koordynacji i trudności z utrzymaniem pozycji. Jednak skąd mogą wynikać te problemy? Przyczyny spastyczności to głównie urazy mózgu, udar, stwardnienie rozsiane i uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. Z kolei sztywność wynika z uszkodzenia układu pozapiramidowego – nieprawidłowości pojawiają się w obrębie istoty szarej w mózgu, a dodatkowo występuje niedobór dopaminy. Przyczyną zaburzeń jest czasem także mózgowe porażenie dziecięce.
Leczenie podwyższonego napięcia mięśniowego
Podwyższone napięcie mięśniowe to poważny problem, który stoi w sprzeczności ze zdrowiem kręgosłupa, stawów i wszelkich struktur zaliczanych do szeroko pojętego układu ruchu. W jaki sposób przebiega leczenie schorzenia? Podstawą jest fizjoterapia. Jej celem jest zapewnienie pacjentowi czynności ruchowej w stawach przez jak najdłuższy czas. Podstawą jest dążenie do tego, aby pacjent nie został unieruchomiony.
U niektórych chorych neurolog może wdrożyć również środki farmakologiczne zwiotczające mięśnie. Najpopularniejsze leki to baklofen, dantrolen i diazepam. Czasem zastosowanie znajdują również iniekcje toksyny botulinowej. Należy jednak pamiętać o tym, że leki nigdy nie stanowią jedynej, podstawowej metody leczenia. Najlepsze efekty osiągane są dzięki połączeniu różnych sposobów terapii i kompleksowe podejście do problemu.
Hipertonia to poważny problem, dezorganizujący całe życie pacjenta. Niezwykle ważne jest więc jak najszybsze zdiagnozowanie choroby i wprowadzenie kompleksowego, dobrze zaplanowanego leczenia.