Szczepienia to obecnie bardzo modny temat, głównie za sprawą pandemii COVID-19. Na ich temat odbywa się wiele rozmów, które mają na celu wymianę argumentów związanych z ich zasadnością. Nie należy jednak zapominać o tym, że większość osób szczepi się od wielu lat, dzięki czemu nie są narażeni na wiele groźnych chorób, takich jak na przykład choroby odkleszczowe. Prace nad szczepionką na boreliozę wciąż trwają, ale warto rozważyć szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, które jest dostępne już od jakiegoś czasu.
Kleszczowe zapalenie mózgu, a borelioza – czym się różnią?
Kleszczowe zapalenie mózgu to najczęstsza choroba wirusowa przenoszona przez kleszcze. Charakteryzuje się ostrym przebiegiem i często wiąże się z powikłaniami neurologicznymi. Jej rozpoznanie nie jest łatwe, głównie dlatego, że w pierwszej fazie jest bezobjawowa lub przebiega jak zwykła grypa. Po 7-14 dniach dochodzi do zajęcia układu nerwowego, które może przekształcić się w zapalenie rdzenia kręgowego, opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu. Choroba jest bardzo niebezpieczna – u dużej części chorych występują trwałe powikłania neurologiczne, a 1% przypadków kończy się zgonem. Borelioza to z kolei choroba wywoływana przez bakterie z rodzaju Borrelia. Objawy boreliozy mogą dotyczyć skóry, stawów, mięśnia sercowego lub układu nerwowego. Jej charakterystycznym objawem jest czerwona zmiana w obrębie ukąszenia, która niestety nie pojawia się u każdego chorego. Znaczny odsetek zakażonych nie zauważa rumienia na swoim ciele.
Szczepienie przeciwko chorobom odkleszczowym
Obecnie na rynku jest dostępna szczepionka jedynie na odkleszczowe zapalenie mózgu. Aby być w pełni chronionym należy być zaszczepionym trzema dawkami szczepienia pierwotnego, a następnie przyjmować dawki przypominające co 3-5 lat. Szczepienie przeciwko tej chorobie odkleszczowej jest skuteczne, ale zalecane tylko konkretnym grupom zawodowym i osobom przebywającym na obszarach endemicznych. Badania dowodzą, że osoby zaszczepione wytwarzają znaczną ilość przeciwciał. Szczepienie na boreliozę jest obecnie w fazie rozwoju klinicznego – pierwsza wersja została wycofana ze względu na znaczną ilość wątpliwości dotyczących jej skuteczności.
Ochrona przed kleszczami
Jak w takim razie skutecznie chronić się przed chorobami odkleszczowymi? Najważniejszą rolę odgrywa przede wszystkim profilaktyka. Podczas wycieczek po lesie należy zadbać o odpowiedni ubiór zakrywający wszystkie miejsca, które są uwielbiane przez kleszcze. Po spacerze koniecznie trzeba dokładnie obejrzeć ciało zwracając szczególną uwagę na pachy, pachwiny, szyję, zgięcia ręki oraz miejsca pod kolanami. Bardzo ważne jest również to, aby stosować środki odstraszające kleszcze. Boreliozę bardzo często można wyleczyć antybiotykami – największa szansa na skuteczną antybiotykoterapię jest wtedy, gdy rozpoznanie nastąpi możliwie jak najszybciej.
Wiosna i lato to wspaniały czas – wiele osób coraz częściej wychodzi z domów i decyduje się na piesze wędrówki po lesie. Warto mieć jednak na uwadze zagrożenia związane z aktywnościami tego typu i zadbać o profilaktykę.